Misschien heeft jouw organisatie al van alles geregeld rondom alcohol-, drugs- en medicijngebruik (bijvoorbeeld voorlichting, beleid en handhaving), misschien moeten jullie hier nog mee beginnen. Wat de situatie ook is, het loont de moeite om aandacht te besteden aan de gevolgen: wat doe je als medewerkers onder invloed aan de slag gaan en zo een gevaar vormen voor de veiligheid? Ontslag of schorsing lijken dan logische oplossingen - voor de korte termijn: het onmiddellijke risico is geëlimineerd. 

Maar eigenlijk heeft zo’n kortetermijnoplossing vooral nadelen. De medewerker moet vervangen worden en de druk op collega’s neemt toe. Gevolg: meer stress bij de collega’s, wat kan leiden tot meer alcohol- of drugsgebruik. Met de medewerker verdwijnt vaak ook (jarenlange) ervaring en expertise die je in de huidige overspannen arbeidsmarkt niet snel terug krijgt. En wat doe je als bij een grootschalige alcohol- of drugstest 25% van de medewerkers onder invloed blijkt te zijn? Een kwart van je personeel schorsen of zelfs ontslaan en daarmee de continuïteit van de organisatie op het spel zetten?

Het is niet de medewerker die weg moet. Het is het feit dat de medewerker aangeschoten, dronken, stoned of high aan het werk is: dáár wil je vanaf, niet van die ervaren, betrokken en waardevolle medewerker.

Overmatig en onverantwoordelijk gebruik van alcohol, drugs en/of medicijnen, onder invloed aan het werk gaan, dat is gedrag. En gedrag kun je veranderen. Stap voor stap, met een individueel coachingstraject onder zorgvuldige begeleiding van een ervaren coach. 

Het traject

Een coachingstraject bij Trafieq begint met luisteren. Onze adviseur stelt vragen en inventariseert zo wat er nodig is. Als we de behoefte helder in kaart hebben, gaan we op zoek naar de juiste coach. Onze coaches zijn experts in gedragsverandering en weten als geen ander hoe je mensen in beweging krijgt om zelf de regie te nemen over hun gedrag. We kiezen voor een coach die de taal van de medewerker spreekt en begrijpt wat uw organisatie nodig heeft.

De coach heeft een intakegesprek met de werknemer, om de medewerker en diens gebruik te leren kennen. Wat speelt er in het leven van de medewerker? Is het gebruik recreatief, een gewoonte, of is er sprake van verslavings- of doseringsproblematiek? Welke andere factoren zijn van invloed?

Samen met de medewerker formuleert de coach een of meerdere (SMART) doelen voor het traject. Uitgangspunt voor de organisatie is altijd het behouden en ondersteunen van de medewerker. Volledig stoppen met het gebruik van alcohol of drugs kan een doel zijn, maar het is geen voorwaarde. Doelen voor de werknemer kunnen ook gericht zijn op bewustwording van de invloed van middelengebruik op het werk. Je kunt ook denken aan identificeren van de oorzaak of aanleiding voor gebruik, leren om op een andere manier met stress en werkdruk om te gaan, voor zichzelf op te komen of hulp te vragen in moeilijke situaties. 

De doelen en afspraken worden vastgelegd in een contract en een Plan van Aanpak, ondertekend door de medewerker en de leidinggevende. Daarna volgt een serie coachingsgesprekken, gericht op het behalen van de doelen en tegelijkertijd op het productief en veilig (blijven) functioneren van de werknemer in de organisatie. Als het nodig is, of een meerwaarde biedt, kan ook de leidinggevende worden gecoacht, omdat we soms zien dat die de rol van begeleider op zich heeft genomen. Tussendoor en aan het eind van het traject evalueren we: zijn de doelen bereikt? Hoe gaat het nu met de medewerker? Staan alle seinen op groen voor een succesvolle voortzetting van de arbeidsrelatie? 

Het resultaat

Na het coachingstraject is de medewerker zich veel meer bewust van de risico’s van werken onder invloed, niet alleen voor zichzelf maar ook voor de collega’s en de organisatie. Omdat de werkgever heeft geïnvesteerd in de begeleiding, zien we vaak dat deze manier van belonen een gezonde(re) en hechte(re) arbeidsrelatie oplevert. Maar laten we eerlijk zijn, soms is er meer nodig dan een individueel coachingstraject. Een doorverwijzing is dan nodig naar bijvoorbeeld een klinische opname. Het coachingstraject kan dan eventueel daarna opnieuw ingezet worden.

Onze coaches

De coaches van Trafieq hebben ruime ervaring met mensen met verslavingsproblematiek, bijvoorbeeld als gedragspsycholoog op de werkvloer, in het maatschappelijk werk of in de zorg. Ze weten wat wel en niet werkt en kunnen soepel schakelen tussen verschillende methodieken. 

Onze coaches kunnen zich inleven in de uitdagingen van mensen met problematisch middelengebruik. Ze weten waar de medewerker zoal mee te maken heeft; ze hebben kennis van verslaving en middelen, maar ook van de factoren die invloed hebben op het gebruik (zoals stress, werkdruk of persoonlijke omstandigheden). Ze oordelen niet en communiceren op een duidelijke, heldere manier. Ze weten wat ze moeten doen om de medewerker in beweging te brengen en te motiveren om zelf hun gedrag blijvend te veranderen.