Werken onder invloed is een risico voor de veiligheid in je organisatie. Daar zijn de meeste mensen het wel over eens. Het aanpakken van werken onder invloed levert veel op voor een organisatie: je verbetert de veiligheid en versterkt de vitaliteit en productiviteit van je team. En, niet onbelangrijk: bij ongevallen door werken onder invloed ben je als werkgever niet verzekerd. Het is daarom essentieel om dit als werkgever goed te regelen en duidelijke richtlijnen te hanteren. 

De aanpak van cannabisgebruik begint met kennis. In dit artikel kom je meer te weten over de mensen die het gebruiken en krijg je praktische tips over hoe je als werkgever kunt omgaan met cannabisgebruik.

Wat is cannabis?

Cannabis is een verzamelnaam voor wiet en hasj. Na alcohol is het de meest gebruikte drug onder volwassenen: bijna 25% van de volwassenen in Nederland heeft wel eens cannabis gebruikt. Uit onderzoek onder werkenden blijkt dat 8.3% van hen cannabis gebruikt.

Waarom gebruiken mensen cannabis?

Er zijn verschillende redenen waarom mensen cannabis gebruiken, bijvoorbeeld voor ontspanning, gezelligheid of creativiteit. Sommigen waarderen de smaak of het prettige gevoel, anderen gebruiken het als slaap- of kalmeringsmiddel. Sommigen zetten het in als zelfmedicatie om psychische klachten, zoals angst of ADHD, te verzachten. Zij kunnen juist het gevoel hebben dat zij beter functioneren door het gebruik. Ongeveer één derde gebruikt vaak: van meerdere keren per week tot (bijna) dagelijks. Bij deze groep is de kans groot dat zij (onbewust) onder invloed werken. 

Onder invloed naar je werk?

Als je mensen vraagt of ze wel eens onder invloed op het werk komen, zullen ze waarschijnlijk denken van niet. De voornaamste reden dat mensen onder invloed op de werkvloer verschijnen, is namelijk onwetendheid over het middel. De meesten zijn zich er niet van bewust dat je lang onder invloed blijft. Ook zijn er veel misvattingen over drugs. Zo zou je sneller nuchter worden door een vette hap of suiker te eten, cafeïne te drinken of te gaan sporten. Hoewel je je  daardoor misschien helderder voelt, helpt dit niet om de afbraak van cannabis te versnellen. Door deze onwetendheid of door zelfoverschatting zijn gebruikers soms nog onbewust onder invloed tijdens werk. 

Invloed van cannabis op je werk

De invloed van cannabis op werkprestaties is niet zwart-wit. Sommige werknemers verschijnen dus onbewust onder invloed op werk. Anderen zetten cannabis doelbewust in om zich meer ontspannen en creatief te voelen tijdens het werk en ervaren dat ze daardoor productiever zijn. 

Er zitten uiteraard ook nadelen aan het gebruik van cannabis. Cannabis maakt het moeilijker om je te concentreren, te plannen en informatie te onthouden. Dat kan ertoe leiden dat je je werk minder goed doet. Ook vertraagt cannabis de reactietijd, wat vooral in sectoren zoals de bouw, transport of zorg gevaarlijk kan zijn. Daarnaast voelen gebruikers zich tijdens of na het gebruik vaak vermoeid en minder productief. Cannabis kan ook angst, paniek of somberheid versterken. 

Signaleren: Hoe herken je cannabisgebruik?

Cannabisgebruik is niet altijd direct zichtbaar, maar er zijn signalen die kunnen wijzen op recent gebruik. Je collega kan rode ogen, donkere kringen onder de ogen of een vermoeide blik hebben. Daarnaast kan iemand een kruidige geur bij zich dragen, afkomstig van de cannabis. Een plots overdreven gebruik van aftershave of parfum kan bedoeld zijn om deze geur te verdoezelen. Veranderingen in het gedrag kunnen ook wijzen op cannabisgebruik. Iemand kan vergeetachtig zijn, een slechte concentratie hebben of afwisselend opgewekt of afwezig overkomen.

Trek niet te snel je conclusies uit deze signalen: rode ogen, vermoeidheid of afwijkend gedrag kunnen ook andere oorzaken hebben, zoals slecht slapen of stress. Het gaat om het totaalplaatje. Als iemand langere tijd minder presteert, vaker afwezig is of duidelijke stemmingswisselingen vertoont, kan dat een reden zijn om een gesprek aan te gaan met de werknemer. 

In de training ADM Expert leer je wat je kunt doen als je vermoedt - of weet - dat medewerkers onder invloed aan het werk zijn.

Wat kunnen werkgevers doen?

Het is voor een werkgever belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over cannabisgebruik en de gevolgen ervan. Als je weet waar je het over hebt, kun je helder communiceren over verwachtingen rondom werken onder invloed. Stel duidelijke afspraken en regels op over werken onder invloed en leg die vast in een Alcohol-, Drugs- en Medicijnenbeleid (ADM-beleid). Daarnaast is het waardevol om werknemers kennis aan te bieden over drugs, zodat ze bewuste keuzes kunnen maken over hun gebruik. Voor leidinggevenden is het waardevol om te leren hoe je kunt omgaan met werknemers die mogelijk werken onder invloed. Door vooraf te weten hoe je signalen herkent en hoe je het gesprek het beste kunt aangaan, kun je op een professionele manier handelen en problemen voor zijn.

Conclusie

Werken onder invloed van cannabis is een ingewikkelde kwestie. Terwijl sommige werknemers het als ontspannend ervaren of vinden dat het bijdraagt aan hun focus en creativiteit, brengt het voor zowel werknemers als werkgevers grote risico's met zich mee. Denk aan veiligheidsproblemen, verminderde productiviteit en het niet-verzekerd zijn bij ongevallen door werken onder invloed. Daarom is het verstandig om als werkgever in te zetten op kennis, bewustwording en duidelijke richtlijnen. Op die manier creëer je een veilige, gezonde en productieve werkomgeving voor zowel de werknemer als de organisatie.